ناباروری در مردان یک مشکل سلامتی در یک مرد است که شانس باردار شدن شریک جنسی او را کاهش می دهد و اکثر افراد به دنبال بهترین روش درمان ناباروری هستند. حدود 13 زوج از هر 100 زوج نمی توانند صاحب فرزند شوند. دلایل بسیاری در ناباروری مردان و زنان دخیل می باشد. در بیش از یک سوم موارد ناباروری ، مشکل از مردان است. این مشکل اغلب اوقات به تولید اسپرم یا انتقال آن ارتباط دارد. در صورت ابتلا به این مشکل می توانید برای درمان آن به بهترین اورولوژیست زاهدان دکتر سعید موحد مراجعه نمایید.
دلیل و چگونگی درمان ناباروری در مردان
بدن مردان سلول های ریزی بنام اسپرم را می سازد. در طول رابطه جنسی، انزال به طور نرمال اسپرم را به بدن زن انتقال می دهد. مواد شیمیایی در بدن شما تحت عنوان هورمون این امر را کنترل می نماید. اسپرم و هورمون جنسی مردان ( تستسترون) در 2 بیضه ساخته می شوند. بیضه ها در کیسه بیضه ، کیسه پوستی واقع در زیر آلت تناسلی مرد قرار دارند. وقتی اسپرم بیضه ها را ترک می کند، به لوله ای در پشت هر بیضه می رود؛ این لوله اپیدیدیم نامیده می شود.
درست قبل از انزال، اسپرم به یک جفت لوله دیگر به نام لوله برنده منی برده می شود. هر لوله برنده منی از اپیدیدیم به پشت مثانه در لگن می رسد. در آنجا هر لوله برنده منی به لوله انزال از کیسه منی متصل می شود. در زمان انزال، اسپرم با مایع پروستات و کیسه منی ترکیب می شود. این منی را تشکیل می دهد. سپس منی از طریق پیشابراه و به خارج از بیضه سفر می کند.
باروری مرد به توانایی بدن شما در ساخت و انتقال نرمال اسپرم وابسته است که در صورت ابتلا به مشکل باید روش های درمان ناباروری را انجام دهید. اسپرم به واژن زن وارد می شود. اسپرم از طریق گردن رحم به رحم و لوله های فالوپ او سفر می کند. در آنجا در صورت برخورد اسپرم با تخمک، باروری اتفاق می افتد. این سیستم تنها زمانی عمل می کند که ژن ها، سطح هورمون و شرایط محیطی مناسب باشد.
درمان ناباروری مردان
درمان به علت ناباروری وابسته است. بسیاری از مشکلات با دارو یا جراحی قابل درمان است. درمان ها به سه گروه تقسیم می شوند:
- درمان بدون جراحی
- درمان جراحی ناباروری
- درمان علل ناشناخته ناباروری
بسیاری از مشکلات باروری مردان بدون جراحی درمان ناباروری در زاهدان با مراجعه به دکتر سعید موحد حل می شود:
- انزال خشک : زمانی است که هیچ مایع منی در اوج رابطه جنسی آزاد نمی شود. این مشکل در اثر آسیب ستون فقرات، جراحی های قبلی، دیابت، اسکلروز چندگانه، ناهنجاری های مادرزادی و دیگر مشکلات روحی یا احساسی در موارد نادر، بروز می کند. در صورت بی اثر بودن دارو، تحریک لرزشی آلت تناسلی یا انزال الکتریکی پروب رکتال مورد استفاده قرار می گیرد.
- عفونت مجرای تناسلی : عفونت مجرای تناسلی به ندرت با ناباروری ارتباط دارد. در این شرایط، مشکل با تست منی تشخیص داده می شود. این عفونت می تواند به اسپرم آسیب زده و شانس توانایی آن در بارور کردن تخم را کاهش دهد. آنتی بیوتیک برای کاهش عفونت تجویز می شود ولی در درمان التهاب نقشی ندارد. برای درمان التهاب داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مورد استفاده قرار نمی گیرد.
- بالا بودن هورمون پرولاکتین : بالا بودن این هورمون زمانی رخ می دهد که غده هیپوفیز مقدار زیادی هورمون پرولاکتین به عنوان فاکتور ناباروری و نقص عملکرد نعوظ را تولید می کند. درمان ناباروری در زاهدان در این مورد به علت افزایش تولید این هورمون وابسته است. در صورت وجود تومور در غده هیپوفیز، دارو مورد استفاده قرار می گیرد.
- هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک : زمانی است که بیضه به علت تحریک ضعیف توسط هورمون های هیپوفیز، ساخته نمی شوند. این می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد.نوع مادرازدی آن که تحت عنوان سندروم کالمن شناخته شده است، به دلیل آزاد شدن سطح پایین هورمون گنادوتروپین بوجود می آید. نوع اکتسابی آن، در اثر مشکلاتی از قبیل تومورهای هیپوفیز، ترومای سر، استفاده از استروئید آنابولیک ایجاد می شود.پزشک معمولاً با انجام تست خون و MRI ، تومورهای هیپوفیز را ارزیابی می کند. در صورت بالا بودن پرولاکتین و عدم وجود تومور در غده هیپوفیز، پزشک نخست پرولاکتین را پایین می آورد. روش جایگزینی درمان ناباروری به این دلیل گنادوتروپین می باشد که در زاهدان توسط دکتر سعید موحد نیز قابل انجام است. در طول درمان، سطح تستسترون خون و منی بررسی می شود. شانس بارداری بسیار خوب است. اسپرم تولید شده از این درمان، نرمال است.
- مشکلات ژنتیکی : ناهنجاری های ژنتیکی باعث بروز مشکلاتی از قبیل عدم تولید اسپرم در هنگام انزال و تاثیر بر رشد مجرای مردانه حامل اسپرم می شود.
- انزال برگشتی : دلایل مختلفی از قبیل جراحی مثانه یا پروستات، دیابت، آسیب ستون فقرات، داروهای ضد افسردگی، برخی داروهای ضد پرفشار خونی و داروهای استفاده شده برای درمان بزرگی پروستات، باعث انزال برگشتی می شوند. برای درمان آن می توان داروهایی را مورد استفاده قرار داد.
جراحی های حل مشکل ناباروری در مران
از جمله روش های جراحی درمان ناباروری در مردان عبارتند از :
- درمان واریکوسل : واریکوسل ها را می توان با جراحی سرپایی به نام واریکوسلکتومی از طریق درمان عروق متورم و کمک به حرکت، تعداد و ساختار اسپرم درمان نمود.
- درمان آزواسپرمی : اگر منی شما به دلیل انسداد، فاقد اسپرم است گزینه های جراحی بسیاری وجود دارد. حتی مردانی که به دلیل نبود اسپرم در انزال دارای تولید اسپرم کم هستند، با جراحی جهت یافتن اسپرم تحت درمان قرار می گیرند.
- وازووازستومی میکروسرجیکال : وازووازستومی برای بی اثر کردن وازکتومی مورد استفاده قرار می گیرد و در آن دو بخش بریده شده لوله برنده منی در هر بیضه بهم وصل می شود.
- وازواپیدیدیموستومی : وازواپیدیدیموستومی انتهای فوقانی لوله برنده منی را به اپیدیدیم وصل می کند. این رایج ترین روش میکروسرجری برای درمان ناباروری و انسدادهای اپیدیدیم در زاهدان می باشد.
- قطع مجرای ادراری لوله انزال (TURED) : انسداد مجرای ادرار با جراحی قابل درمان است. یک سیستوسکوپ در مجرای ادرار عبور داده می شود و برشی در لوله انزال ایجاد می شود. این روش می تواند در 65 مرد از هر 100 مرد تاثیرگذار باشد.
تکنیک های تولیدمثل کمکی
اگر درمان باروری بی اثر باشد، روش بارور شدن بدون رابطه جنسی استفاده می شود. این روش ها تکنیک های تولید مثل کمکی (ART) نامیده می شود. بر اساس نوع ویژه ناباروری و علت آن، پزشک یکی از گزینه های زیر را پیشنهاد می کند.
- IUI : در این روش پزشک اسپرم را از طریق یک لوله در رحم زن قرار می دهد. این روش برای مشکلات تعداد و تحرک کم اسپرم، انزال برگشتی و دیگر علل ناباروری مفید می باشد.
- IVF : در این روش تخم شریک جنسی زن یا دهنده تخم، در یک دیش پتری آزمایشگاهی با یکدیگر تلفیق می شوند.پس از 3 تا 5 روز رشد، تخم بارور به رحم برگردانده می شود.
- ICSI : این تکنیک شکل دیگری از IVF بوده و درمان ناباروری شدید در مردان محسوب می شود. یک اسپرم با یک سوزن ریز به تخم تزریق می شود. وقتی تخم بارور شد، به رحم زن برگردانده می شود. این روش در صورت ضعیف بودن کیفیت منی و عدم وجود اسپرم در منی به دلیل انسداد یا نقص عملکرد بیضه غیر قابل درمان، مورد استفاده قرار می گیرد.
بازیابی اسپرم برای ART
بسیاری از روش های میکروسرجری می تواند اسپرم مسدود شده در اثر آزواسپرمی انسدادی را بردارد. هدف، دستیابی به بهترین تعداد و بهترین کیفیت اسپرم است. این تکنیک در حین تلاش برای عدم آسیب دیدن مجرای تولید مثل انجام می شود. این روش ها عبارتند از:
- TESE : این تکنیک برای تشخیص علت آزواسپرمی استفاده شده و در آن بافت کافی برای استخراج اسپرم به دست می آید. اسپرم گرفته شده از بیضه به صورت تازه یا منجمد استفاده می شود.
- TFNA : این روش اولین بار برای تشخیص آزواسپرمی مورد استفاده قرار گرفت. اکنون گاهی برای جمع آوری اسپرم از بیضه با بکارگیری یک سوزن و سرنگ برای پاره کردن پوست کیسه بیضه و بیرون کشیدن اسپرم استفاده می شود.
- PESA : این روش تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی با فرو بردن سوزن متصل به سرنگ در اپیدیدم و بیرون کشیدن مایع به آرامی انجام می شود. اجرای این روش به جراحی باز نیاز دارد.
- MESA : در این روش اسپرم از لوله های اپیدیدم بازیابی می شود. این یک روش میکروسکوپی جراحی بوده و در آن تعداد زیادی اسپرم متحرک بدست می اید که برای مصارف بعدی در درمان ناباروری از طریق IVF قابل منجد نمودن است.