توبکتومی یا بستن لوله های رحم روند جراحی تخصصی می باشد که به بستن لوله های فالوپ زن و جلوگیری از رسیدن تخم به رحم برای لانه گزینی اطلاق می شود. این لوله ها دارای طول تقریباً 10 سانتی متر می باشند که به دو طرف رحم متصل می شوند. در طول جراحی لوله ها برش داده شده و در نقطه خاصی بسته شده یا با منگنه جراحی بسته می شوند. این یک فرایند دائمی کنترل بارداری و عقیم سازی می باشد. زنانی که قصد پیشگیری از بارداری یا زایمان های پی در پی را دارند ، تحت این درمان قرار می گیرند. برای انجام این پروسه می توانید به دکتر سعید موحد ، بهترین جراح زاهدان مراجعه نمایید.
انواع روش های بستن لوله های رحم
- انعقاد دوقطبی : در این روند توبکتومی ، از جریان الکتریکی برای از کار انداختن بخش هایی از لوله فالوپ استفاده می شود
- انعقاد تک قطبی : در این روند لوله ها با هم با استفاده از جریان الکتریکی بسته می شوند ، ولی امکان آسیب دیدگی بیشتر لوله ها از طریق جریان های تابشی وجود دارد.
- بستن لوله با منگنه پزشکی : این شامل بستن دائمی لوله های فالوپ با منگنه پزشکی می باشد. وقتی لوله ها بهم بسته می شوند ، منگنه حرکت تخم ها به رحم از تخمدان را محدود می کند.
- بستن لوله های فالوپ با حلقه : در این روند یک نوار سیلاستیک به لوله بسته می شود.
- فیمبریکتومی- در این روند بخشی از لوله فالوپ از تخمدان جدا می شود که قابلیت آن برای جذب تخم ها و انتقال آن ها به رحم را کاهش می دهد.
کدامیک بهتر است ؟ توبکتومی یا وازکتومی
وازکتومی بهتر از توبکتومی در نظر گرفته می شود ، چون وازکتومی در زاهدان ، یک روند ساده و بی خطر است که فاقد هرگونه برش و بخیه می باشد ، در حالی که توبکتومی یک روند پیچیده و دشوار بوده و دارای برش و بخیه می باشد. بیشتر زنان وازکتومی را ترجیح می دهند ، چون موثر تر بوده و از آنجایی که برای یک دوره زمانی خاص انجام می شود ، قابل برگشت می باشد؛ در حالی که توبکتومی غیر قابل برگشت است.
جراحی بستن لوله های رحم چگونه انجام می شود ؟
این روند تحت بیهوشی انجام شده و سپس یک یا دو برش کوچک ، در شکم بیمار نزدیک به ناف ایجاد می شود. سپس دستگاهی که شبیه به تلسکوپ با اندازه بسیار کوچک و دارای یک لوله انعطاف پذیر از طریق برش در شکم وارد می شود. سپس با کمک ابزاری که در یک لاپاراسکوپ قرار داده شده است یا از طریق برش ثانویه ، لوله های فالوپ منعقد شده یا در یک موقعیت نیمه جامد قرار داده می شوند. سپس سوزانده شده یا با استفاده از یک گیره یا منگنه کوچک مسدود می شوند. بعد از انجام این کار ، پوست بخیه می شود. به طور نرمال بیشتر زنان می توانند چند روز بعد از جراحی به زندگی نرمال خود بازگردند. به برخی از زنان توصیه می شود تا برای یک مدت کوتاه ، از انجام فعالیت های ورزشی خودداری کنند. زنان می توانند به محض احساس راحتی ، فعالیت ها و روابط جنسی خود را از سر بگیرند. توبکتومی را می توان بلافاصله بعد از وضع حمل ، با ایجاد یک برش کوچک در نزدیکی ناف انجام داد. این روند بلافاصله بعد از سزارین نیز قابل انجام می باشد.
چه کسانی برای درمان توبکتومی واجد شرایط می باشند ؟
زنانی که به دنبال یک راه حل دائمی برای کنترل بارداری و زایمان هستند ، واجد شرایط ترین افراد برای این درمان محسوب می شوند. قبل از درمان تست های خاصی به منظور اطمینان از اینکه بیمار ، سابقه جراحی شکم یا مشکلات پزشکی دیگر نداشته است انجام می شود.
چه کسانی برای درمان توبکتومی واجد شرایط نمی باشند ؟
توبکتومی برای افرادی که دارای سابقه پزشکی جراحی های شکم ، بیماری های قلبی و مشکلات ریه بوده و آثاری از مشکلات ناشی از بیهوشی منجر به بروز آلرژی یا واکنش های دیگر در آن ها نشان داده شده است ، گزینه بی خطری محسوب نمی شود. سوراخ های اتفاقی که در طول درمان ایجاد می شوند ، اغلب منجر به بروز خونریزی های اضافی می گردند. مورد توجه قرار دادن ناحیه سوراخ شده بعد از جراحی ، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ در غیر اینصورت جراحی توبکتومی می تواند باعث بروز برخی عوارض جانبی از قبیل عفونت و درد شکم شود.
چگونه برای روند بستن لوله های رحم آماده شویم ؟
بستن لوله های رحم یک تصمیم بزرگ است و شخص باید با پزشک درباره مزایا ، خطرات و عوارض جانبی پس از آن گفتگو کند. دستورالعمل های آماده شدن برای این روند عبارتند از :
- بعد از نیمه شب روز قبل از جراحی چیزی نخورید.
- قبل از روند ، دارویی مصرف نکنید.
- از یکی از دوستان یا نزدیکان بخواهید تا بعد از روند شما را به منزل برساند.
در طول روند چه اتفاقی می افتد ؟
انجام بستن لوله فالوپ به صورت مستقل یا به همراه یک روند دیگر بر روی عملکرد تیم پزشکی تاثیر گذار است.
- بعد از وضع حمل سزارین
در زایمان سزارین ، برشی در بخش تحتانی شکم و رحم برای خارج کردن نوزاد ایجاد می شود. در طول روند ، رحم خارج از بدن است و لوله های فالوپ به راحتی دیده می شوند. اگر بیمار قصد بستن لوله های فالوپ را داشته باشد ، پزشک قبل از قرار دادن رحم در بدن و بستن برش های شکم ، روند بستن لوله های فالوپ را نیز اجرا می کند. پزشکان معمولاً از بی حسی موضعی برای این نوع بستن لوله های فالوپ استفاده می کنند.
- به عنوان یک روند مستقل
افراد معمولاً تحت بیهوشی عمومی برای بستن لوله های فالوپ به عنوان یک روند مستقل اقدام می کنند. در این حالت بیمار کاملاً در حالت خواب بوده و دستگاهی تنفس او را تحت کنترل قرار می دهد. برای انجام این روند :
- بخش پایینی شکم با صابون آنتی باکتریال برای پیشگیری از عفونت شسته می شود.
- برش هایی کوچک ایجاد شده و دسترسی به لوله های فالوپ از طریق آن ها انجام می شود.
- لوله های فالوپ بریده یا بسته می شوند.
- برش ها با چسب های جراحی بسته یا دوخته می شوند.
- بر وری برش ها پانسمان قرار داده می شود.
- بستن لوله های فالوپ حدوداً 30 دقیقه طول می کشد.
دستورالعمل های بعد از درمان توبکتومی
برخی دستورالعمل ها وجود دارد که بعد از توبکتومی باید مد نظر قرار گیرد :
به بیمار توصیه می شود تا برای یک چکاپ کامل بعد از جراحی به پزشک مراجعه کند. بیمار باید به ظور اجتناب از عفونت یا مشکلات دیگر ، داروها و آنتی بیوتیک های تجویز شده را با دقت مصرف کند. در صورت داشتن تب بالا ، درد در ناحیه شکم ، خونریزی در ناحیه برش و مواردی از این دست ، باید بلافاصله با پزشک مشورت کنید. به بیمار توصیه می شود تا حداقل یک هفته بعد از قرار گرفتن تحت جراحی ، از داشتن رابطه جنسی خودداری کند.
چند روز استراحت بعد از توبکتومی مورد نیاز است ؟
تعداد روزهای مورد نیاز برای استراحت در تخت ، به نوع جراحی بستن لوله های رحم در زاهدان ، بستگی دارد. اگر جراحی شما توبکتومی لاپاراسکوپی باشد ، برای ریکاوری کامل به یک هفته زمان نیاز دارید. اگر این جراحی مینی لاپاروسکوپی باشد ، حدوداً 1 تا 3 هفته زمان برای ریکاوری مورد نیاز است و اگر مینی لاپاروسکوپی بعد از وضع حمل انجام شده باشد ، زمان ریکاوری طولانی تری مورد نیاز خواهد بود.
ریکاوری بعد از توبکتومی چقدر طول می کشد ؟
زمان مورد نیاز برای ریکاوری از توبکتومی بر حسب شرایط و سابقه پزشکی بیمار ، چند هفته می باشد. در صورت رعایت اقدامات قبل از جراحی احتمال بازگشت بیمار به زندگی نرمال بعد از جراحی بیشتر خواهد بود.
آیا بعد از توبکتومی قاعدگی اتفاق می افتد ؟
بله ، بعد از توبکتومی قاعدگی اتفاق می افتد ، چون فقط لوله های فالوپ بسته می شوند و فرایند تخمک گذاری متوقف نخواهد شد.
آیا بعد از توبکتومی احتمال بارداری وجود دارد ؟
توبکتومی روندی است که به منظور پیشگیری از باردار شدن انجام می شود. ولی در موارد نادر ، حتی بعد از توبکتومی ، زن باردار می شود و این معمولا زمانی رخ می دهد که لوله های فالوپ به مرور زمان دوباره رشد کرده باشند.
آیا توبکتومی باعث بالا رفتن وزن می شود ؟
هیچ افزایش وزنی ناشی از توبکتومی در زاهدان ، وجود ندارد چون هیچ تغییری در ترشحات هورمونی و اشتها اتفاق نمی افتد.
عوارض احتمالی ناشی از جراحی بستن لوله های رحم چیست ؟
- اختلال در سیکل قاعدگی
- تب و عفونت شدید در بانوان
- دردهای شکمی بدون تسکین
- پریودهای سنگین و گاهی اوقات سبک
- وارد شدن اسیب به اندام هایی مانند: روده ها و مثانه
دوره نقاهت بعد از جراحی لوله رحم
در صورت انجام جراحی بستن لوله های رحم با استفاده از لاپاراسکوپی چند ساعت بعد بیمار می تواند ترخیص شود. اما در برخی موارد به خصوص بعد از زایمان به روش سزارین ، بیمار باید یک روز در بیمارستان بستری شود و به خوبی استراحت کند. استراحت به مدت 3 الی 4 روز برای تمامی بانوان بعد از بستن لوله رحم ضروری می باشد.
آیا بستن لوله های رحم به تخمدان ها آسیبی وارد نمی کند ؟
این جراحی بر روی لوله های مابین رحم و تخمدان صورت گرفته و هیچ برخوردی با تخمدان ها ندارد. همچنین عمل لوله های رحم سبب کاهش ریسک سرطان تخمدان و عدم اختلال در روابط جنسی خواهد شد.
چه سنی برای عمل توبکتومی مناسب است ؟
در صورت عدم بارداری مجدد و در سن 30 سالگی به بعد این جراحی انجام خواهد شد.
نکته : بهتر است بدانید این جراحی بستن لوله های رحم ، در افراد پایین 30 سال به دلیل احتمال جدایی و ازدواج مجدد انجام نخواهد شد.
آزمایشات و معاینه های قبل از عمل توبکتومی
- معاینه لگن افراد
- دریافت سوابق بیماری
- انجام آزمایش برداری
- اندازه گیری فشار خون
- تست سرطان دهانه رحم
آیا سقط جنین می تواند سبب بسته شدن لوله های رحم شود ؟
بله ، این روش به طور ناخواسته و با سقط جنین همراه خواهد بود. به هنگام سقط جنینی عفونی ، این عفونت به تمامی مناطق رحم سرایت کرده و باعث بسته شدن لوله های رحم خواهد شد.
علائم بسته بودن لوله های رحم چگونه است؟
هیچ علائم فیزیکی بسته بودن لوله های رحم را مشخص نخواهد کرد. برای بررسی این موضوع لازم است ، عکس های رنگی هیستروسالپنگوگرافی تهیه کنید.
سوالات متداول در مورد جراحی بستن لوله های رحم:
- آیا بعد از جراحی توبکتومی هورمون ها تغییر خواهد کرد؟
بسیاری از خانم ها گمان می کنند بستن لوله های رحم، هورمون های آن ها را تحت تاثیر قرار داده و یا باعث یائسگی زودرس می شود. اما این تصور کاملا اشتباه است. این جراحی به هیچ عنوان ترشحات و بالانس هورمونی شما را تحت تاثیر قرار نخواهد داد و باعث یائسگی زودرس نمی شود. در واقع بدن شما روند طبیعی و نرمال خود را طی خواهد کرد.
- آیا بعد از جراحی توبکتومی عادات ماهانه تغییر خواهد کرد؟
یکی از سوالات و دغدغه هایی که ذهن خانم ها را به خود درگیر کرده و راجب آن سوالات زیادی از پزشک خود می پرسند، تاثیر عمل بر عادت ماهانه آن هاست. باید گفت، تحقیقات و بررسی های انجام شده تغییرات مداوم و دقیقی را نشان نمی دهند. البته برخی خانم ها شاهد تغییراتی در قاعدگی خود بوده اند اما به طور علمی ثابت نشده که دلیل این تحولات انجام جراحی توبکتومی است.
- آیا بعد از انجام عمل توبکتومی همچنان باید از راه های پیشگیری از بارداری استفاده کرد؟
بستن لوله های رحم تا 99 درصد موثر واقع شده و مانع از بارداری می شود . پس بعد از عمل جراحی، نیازی به استفاده از راه های کنترل بارداری ندارید.
البته توجه داشته باشید که تنها احتمال بارداری وجود ندارد ولی همچنان ممکن است به بیماری های مقاربتی مبتلا شوید، زگیل تناسلی ، عفونت ها و غیره همچنان می توانند شما را درگیر کنند. پس نکات لازم برای پیشگیری از این بیماری ها را در نظر داشته باشید.
- بهتر است خانم ها جراحی عقیم سازی را انجام دهند یا آقایان؟
هر زوج باید پاسخ مناسب خود را برای این پرسش پیدا کند. انجام این جراحی برای هر دو طرف، مطمئن ، ایمن، موقت و همچنین کارآ خواهد بود. زن و شوهر باید در مورد این مسئله باهم صحبت کنند و درصورتی که هر دو برای انجام جراحی داوطلب باشند، پیشنهاد می شود آقایان وازکتومی انجام دهند، چون این عمل ساده تر، راحت تر و امن تر است و هزینه انجام آن نسبت به جراحی بستن لوله های رحم، کمتر است و می تواند انتخاب به صرفه تر و بهینه تری باشد.
