عفونت مجاری ادرار یا UTI ، عفونت در هر بخشی از سیستم ادراری شما است که شامل کلیه ها ، مثانه ، حالب و پیشابراه می باشد. اگر شما یک زن هستید شانس ابتلا به عفونت مجاری ادرار در شما بیشتر است. برخی متخصصان خطر دوره حیات شما در خصوص ابتلا به این عفونت را 1 نفر از 2 نفر و با تکرار عفونت در بیشتر زنان ، گاهی برای چندین سال ، رتبه بندی می کنند. حدوداً 1 مرد از هر 10 مرد در طول حیات خود به عفونت مجاری ادرار مبتلا می شود. در اینجا چگونگی مدیریت و کنترل عفونت مجاری ادرار و کاهش احتمال ابتلا به آن در گام اول ، ارائه خواهد شد. برای آشنایی با روش های درمان عفونت مجاری ادراری ادامه این مقاله از دکتر سعید موحد ، بهترین متخصص مجاری ادراری در زاهدان ، همراه شوید.
علائم عفونت مجاری ادرار
علائم عفونت مجاری ادرار شامل موارد زیر می باشد :
- احساس سوزش در هنگام ادرار کردن
- اضطرار مکرر یا شدید برای ادرار کردن ، حتی زمانی که به تازگی سرویس بهداشتی را ترک کرده اید یا حتی در حال ادرار کردن می باشید.
- احساس بوی عجیب در ادرار و کدر ، تیره یا خون آلود بودن آن
- احساس لرزش یا خستگی
- تب و لرز (علامتی است که نشان می دهد عفونت به کلیه های شما رسیده است.)
- درد یا فشار در کمر یا بخش تحتانی شکم
انواع عفونت های مجاری ادرار چیست ؟
عفونت می تواند در بخش های مختلف مجرای ادرار رخ دهد. هر نوع عفونت ادرار بر حسب مکان ایجاد عفونت ، نام مخصوص به خود را دارد.
سیستیت (مثانه): در این نوع عفونت ، شما مرتب احساس می کنید که ادرار دارید. یا در زمان ادرار کردن ، احساس درد می کنید. همچنین پایین شکم شما دردناک بوده و ادرار ، کدر و خون آلود می باشد.
پیلونفریت (کلیه ها): این نوع عفونت می تواند باعث تب ، لرز ، حالت تهوع ، استفراغ و درد در ناحیه بالای کمر یا پهلو ها شود.
آماس مجرای پیشاب (پیشابراه): این عفونت باعث تخلیه و سوزش در زمان ادرار کردن می شود.
علل عفونت مجاری ادرار چیست ؟
عفونت مجاری ادرار ، علت کلیدی است که پزشکان به دلیل وجود آن به زنان توصیه می کنند که در زمان استفاده از سرویس بهداشتی ، به طور کامل اندام تناسلی خود را خشک کنند. پیشابراه ، لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند ، نزدیک به سوراخ مقعد می باشد. باکتری های موجود در روده بزرگ ، مثل Ecoil ، گاهی اوقات می تواند از مقعد خارج شده و وارد پیشابراه شود. از آنجا ، این باکتری ها به سمت بالا به طرف مثانه حرکت می کنند و اگر عفونت درمان نشود ، می تواند عفونت را تا کلیه ها پیش ببرد.
پیشابراه زنان کوتاه تر از مردان است و همین امر باعث می شود که باکتری راحت تر به مثانه برسد. مقاربت جنسی نیز می تواند باعث ورود باکتری به مجرای ادرار شود. برخی زنان به دلیل عوامل ژنتیکی ، در برابر عفونت مستعدترند. شکل مجاری ادرار آن ها باعث می شود که احتمال ابتلا به عفونت در آن ها بیشتر شود. زنان مبتلا به دیابت نیز در معرض خطر بیشتر ابتلا به عفونت قرار دارند ، چون سیستم ایمنی ضعیف شده آن ها باعث می شود که کمتر بتوانند با عفونت ها مبارزه کنند. موقعیت های دیگر که می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد شامل تغییرات هورمونی ، اسکلروز چندگانه و هر چیزی از قبیل سنگ کلیه، سکته یا آسیب ستون فقرات می باشد که می تواند جریان ادرار را تحت تاثیر قرار دهد.
تست های عفونت مجاری ادرار و تشخیص
اگر شما به داشتن عفونت مجاری ادرار مشکوک باشید باید به پزشک مراجعه کنید. یک نمونه ادرار برای آزمایش باکتری عامل عفونت مجرای ادرار از شما گرفته می شود. اگر مکرراً دچار عفونت مجرای ادرار شوید و دکتر سعید موحد ، بهترین دکتر کلیه در زاهدان به وجود مشکلی در مجرای ادرار شما مضنون باشد ، با دقت بیشتر ، با استفاده از سونوگرافی ، سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی ، شما را تحت معاینه قرار می دهد. همچنین ، پزشک گاهی از یک لوله بلند انعطاف پذیر ، بنام سیستوسکوپ برای مشاهده داخل مثانه و پیشابراه شما استفاده می کند.
درمان عفونت مجاری ادراری
اگر پزشک شما تشخیص دهد که به درمان نیاز دارید ، آنتی بیوتیک ها که رایج ترین درمان عفونت های مجاری ادراری در زاهدان می باشند را برای تان تجویز خواهند کرد. مثل همیشه حتماً تمام داروهای تجویز شده را حتی بعد از اینکه احساس کردید حالتان خوب شده است مصرف کنید. برای کمک به تخلیه باکتری از بدن ، مقدار زیادی آب بنوشید .همچنین پزشک دارویی را برای تسکین درد تجویز می کند. استفاده از کیسه آب گرم نیز مفید می باشد. عصاره گیاه کرانبری برای پیشگیری یا درمان عفونت مجرای ادرار مفید می باشد. این گیاه حاوی تانین است که می تواند از چسبیدن باکتری Ecoil به دیواره مثانه جلوگیری کند ، ولی در کاهش عفونت نقشی ندارد. لازم است بدانید پزشکان به دنبال یافتن راه های جدید از قبیل واکسن و چیزهایی که می تواند سیستم ایمنی را تقویت کند ، برای درمان عفونت مجاری ادرار می باشند.
عفونت مجاری ادرار مزمن
اگر یک مرد به این عفونت دچار شود ، احتمال ابتلای مجدد در وی وجود دارد. در حدود 1 زن از هر 5 زن ، دارای عفونت مجرای ادرار ثانویه می باشد و برخی نیز بارها و بارها به آن دچار می شوند. در بیشتر موارد هر عفونت توسط یک نوع متفاوتی از باکتری ایجاد می شود. ولی برخی از باکتری ها می توانند سلول های بدن شما را مورد تهاجم قرار داده ، تکثیر شده و کلونی باکتری مقاوم در برابر آنتی بیوتیک را ایجاد نمایند. آن ها می توانند به خارج از سلول راه یافته و دوباره مجرای ادرار شما را مورد هجوم قرار دهند.
درمان عفونت مجرای ادرار مزمن
اگر شما 3 بار یا بیشتر در طول یک سال به عفونت دچار شوید ، پزشک یک طرح درمان را پیشنهاد می کند. برخی گزینه ها عبارتند از :
- دوز اندکی از آنتی بیوتیک در یک دوره طولانی تر برای کمک به پیشگیری از تکرار عفونت ها
- یک دوز واحد از آنتی بیوتیک بعد از مقاربت که یک عامل شایع در شروع عفونت می باشد.
- آنتی بیوتیک ها برای 1 یا 2 روز ، در زمان نمایان شدن علائم
درمان پروفیلاکسی غیر آنتی بیوتیک
تست های ادرار خانگی که بدون تجویز پزشک قابل انجام است نیز می تواند در تصمیم گیری برای نیاز به معاینه شدن توسط پزشک مفید باشد. اگر به دلیل داشتن عفونت مجرای ادرار آنتی بیوتیک مصرف می کنید ، می توانید جهت مشاهده درمان عفونت ، این تست را انجام دهید.
پیشگیری از عفونت مجرای ادراری
نکات زیر می تواند به شما در پیشگیری و درمان عفونت مجاری ادراری کمک کند :
- به محض ادرار داشتن ، مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید.
- اندام تناسلی خود را از جلو به پشت به طور کامل خشک کنید.
- زیاد آب بنوشید.
- قبل از مقاربت ، ناحیه تناسلی خود را تمیز کنید.
- بعد از مقاربت ادرار کنید تا باکتری ها وارد پیشابراه شما نشود.
- با پوشیدن لباس زیر های پنبه ای و راحت ، ناحیه تناسلی خود را خشک نگه دارید.
- از پوشیدن لباس زیرهای نایلون یا جین های تنگ خودداری کنید. این الیاف رطوبت را جذب کرده و محیط مناسبی برای رشد باکتری فراهم می آورند.
عفونت مجاری ادراری در مردان
در واقع عامل اصلی عفونت مجاری ادراری در مردان ، باکتری هایی هستند که موجب آلوده کردن کلیه ها ، مثانه و یا مجاری ادراری می شوند. این عفونت بیشتر در زنان شایع می باشد ، همچنین افراد مسن و کودکان نیز بیشتر به عفونت مجاری ادراری مبتلا می شوند. عفونت مجاری ادراری در مردان شیوع کمی دارد چرا که مجاری ادراری مردان طولانی تر می باشد که باعث می شود ورود باکتری به مثانه دشوار شود. در مردان بالای 50 سال احتمال ابتلا به این عفونت افزایش پیدا می کند. در صورتی که عفونت مجاری ادراری درمان نشود ، این بیماری پیشرفت کرده و کلیه ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و در نهایت پیلونفریت اتفاق می افتد.
درمان عفونت مجاری ادراری مردان
لازم است ابتدا پزشک با معاینه فیزیکی ، تجویز آزمایش و بررسی سوابق عفونت ادراری این بیماری را تشخیص دهد تا بتواند راه مناسبی برای درمان ارائه دهد چرا که درمان عفونت مجاری ادراری به علت آن بستگی دارد اما در بیشتر موارد برای درمان ، آنتی بیوتیک تجویز می شود. جهت تشخیص آزمایش ادرار نیاز است و علاوه بر بررسی میکروسکوپی ، کشت ادرار نیز انجام می شود.
درمان عفونت مجاری ادراری در زنان
درمان عفونت مجاری ادراری در زنان به نوع عفونت که می تواند تحتانی و یا فوقانی باشد و همچنین شدت علائم و نوع باکتری بستگی دارد. لازم است برای درمان عفونت فوقانی ، آنتی بیوتیک تجویز شود اما برای درمان عفونت تحتانی در همه افراد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک نیست. از جمله آنتی بیوتیک هایی که برای درمان عفونت ادراری تجویز می شود به موارد زیر می توان اشاره کرد :
- سفالکسین
- کوتریموکسازول
- سیپروفلوکساسین
- سفتریاکسون
- فسفومایسین
- نیتروفورانتوئین
لازم به ذکر است که باید مصرف داروهای خود را تا انتهای درمان کامل کنید و اگر در حین مصرف دارو ، علائم عفونت در همان روزهای اولیه از بین رفت ، نباید مصرف آنتی بیوتیک ها را قطع کنید. همچنین در کنار مصرف آنتی بیوتیک ها داروهایی برای تسکین درد و سوزش در حین ادرار کردن نیز تجویز می شود.
